Kira Sözleşmelerinde Fesih Ve Anahtar Teslimi
Kira Sözleşmesi Nedir?
Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyi kullanma hakkını veya kullanma hakkıyla birlikte o şeyden yararlanma hakkını da kiracıya devretmesi ve kiracının da bunun karşılığında kararlaştırılan kira bedelini ödeme yükümlülüğünü üstlenmesiyle oluşan bir sözleşmedir. (TBK m. 299) Türk Borçlar Kanunu’na (TBK) göre hem yazılı hem de sözlü şekilde yapılabilir.
Kira sözleşmeleri, belirli veya belirli olmayan bir süre için kurulmaktadır. Kira sözleşmesinin belirli veyahut belirsiz süre ile kurulmuş olması hukuki olarak birçok açıdan önem arz etmekle birlikte sözleşmenin feshi açısından da büyük önem arz etmektedir.
Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde Fesih
1. Belirli Süreli Kira Sözleşmesi Nedir?
Başlangıç ve bitiş tarihi belli olan kira sözleşmeleridir. Süre sonunda kendiliğinden sona ermez; taraflardan birinin fesih iradesi gerekir.
2. Kiracı Tarafından Fesih
Kiracı, kira süresinin bitiminden en az 15 gün önce yazılı bildirimde bulunmak koşuluyla sözleşmeyi feshedebilir. Kiracı sözleşmenin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. (TBK m. 347)
3. Kiraya Veren Tarafından Fesih
Kiraya veren, belirli süreli sözleşmeyi ancak 10 yıllık uzama süresinden sonra ve her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce yazılı bildirimle feshedebilir. Aksi durumda sözleşme bir yıl daha uzamış sayılır.
Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde Fesih
1. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmesi Nedir?
Başlangıç tarihi belli olup bitiş tarihi belirtilmemiş kira sözleşmeleridir.
2. Kiracı Tarafından Fesih
Kiracı, her zaman fesih bildiriminde bulunabilir. Ancak bu bildirimin etkili olabilmesi için bildirim, sözleşmede kararlaştırılan ödeme döneminden en az 15 gün önce yapılmalıdır.
3. Kiraya Veren Tarafından Fesih
Kiraya veren de yine TBK m. 347’ye göre kira ilişkisinin başlangıç tarihinden itibaren on yıl geçtikten sonra sözleşmeyi genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilir. Sözleşmeyi fesih bildirimi ise altı aylık kira dönemlerinin bitiminden en az üç ay önce yapılmalıdır. Aksi takdirde yapılan bildirim geçerli sayılmaz, bir sonraki atlı aylık kira dönemi içerisinde aynı koşullarla fesih bildiriminde bulunulması gerekir.
Kiracının Fesih Bildirimine Kiraya Verenin Yanaşmaması Halinde Ne Yapılır?
Kiracı, sözleşmeyi yukarıdaki şartlara uygun şekilde feshetmişse ve buna rağmen kiraya veren anahtarı teslim almayı reddediyorsa;
- Kiracı, anahtarı noter aracılığıyla kiraya verene gönderebilir.
- Noterin teslimi mümkün değilse, noter “ anahtarı teslim alma yükümlülüğü olmadığı” gerekçesiyle anahtarı teslim almazsa veyahut direkt olarak Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak tevdi mahalli tayini talep edebilir.
- Eğer kira ilişkisi icraya taşınmışsa icra dosyası üzerinden de anahtar teslimi yapılabilir.
Mahkeme Yoluyla Anahtar Teslimi (Tevdi Mahalli Tayini)
Kiraya veren anahtarı almayı reddediyorsa, kiracı;
- Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak TBK m. 106 ve 107 gereği “tevdi mahalli tayini” talebinde bulunabilir.
- Talebin kabul edilmesi durumunda Mahkeme, anahtarın teslim edileceği yeri belirler.
- Bu işlem, kira ilişkisinin sona erdiğinin ispatında büyük önem taşır.
İcra Dosyası Mevcutsa Anahtar Teslimi
Eğer kiracı aleyhine açılmış bir tahliye veya kira alacağına ilişkin icra dosyası varsa
- Kiracı, icra dosyasına dilekçe vererek anahtarı tevdi etmek istediğini belirtir.
- İcra müdürlüğü anahtarı alır ve dosyaya teslim tutanağı düzenler.
Bu teslim, kira ilişkisini sonlandırıcı etki doğurabilir.
